Charles, odeurs, weekend, un propriétaire d’hôtel

Les jours se suivent et entre la prière du matin et des communications, et les visites à domicile, de l’hôpital, le service d’oncologie et les consultations à Hospice, nous faisons comme Charles, on attend. En sachant que nous avons des étudiants « Francophone » ce qui veut dire qu’ils n’ont pas l’habitude du « Teabreak » comme dans des pays avec beaucoup d’influence d’Angleterre. Ils prennent leur petit déjeuner et peut-être un café avec un gâteau sec, mais c’est tout. Ici ils étaient gavés avec des chapatis (forme de crêpe épaisse), du pain, des gâteaux secs, des bananes. On voyait que le personnel de Mbarara ne comprenait pas que nous ne mangeons pas tout ce qui est présentés. Selon Jackson c’était prévu dans le budget et c’était Kampala qui a dit de le faire. Aujourd’hui nous avons dit que nous étaient prêt à partir à l’hôpital, mais tout le monde de l’équipe prenait leur temps pour boire leur thé. C’est vrai que pour quelques personnes entre eux c’est peut-être leur premier repas de la journée. En plus, ça fait perdre énormément du temps. Aussi Martha et Jackson, les responsables, n’étaient pas présent, alors peut-être ils ont profité un peu, mais quand e même. Vers 11 heure nous sommes enfin parties pour faire un tour à l’hôpital et à domicile. Attendre depuis 8 heure du matin, quand t’as plein à apprendre ce n’est pas la meilleure chose, surtout quand tu vois toutes les personnes à attendre leur tour. Nous commençons à trouver le temps long. Mais voilà c’est partie !! J’ai informé Jackson que lundi nous serons un peu plus tard, vu le temps d’attente.

Samedi le 19 mai nous allons faire un tour au marché. Parce-que je n’ai toujours pas sauté la marche pour prendre un bodaboda, nous sommes parties à pied. Pour le retour je les ai offerts un taxi pour nous ramener à l’hôtel à l’heure pour le repas du midi. Au marché il y avait de tout, c’est très coloré et partout ils crient pour te proposer leur marchandise. Je voulais prendre une photo de toutes ces couleurs, mais un marchand n’était pas d’accord, ce qu’il me bien fait comprendre. Même pas besoin de parler le nyankoly pour cela. Devant lui j’ai effacé la photo et tout de suite il y avait un autre marchand qui me proposait de poser pour ma photo. Weberé Sébo (merci monsieur).

Le dimanche nous pouvons aller dans le parc national « Mburo lake » (sans payer). C’est une forme de trafique entre les locaux et des hôtels du parc. Les locaux t’amènent par une route secondaire à l’hôtel dans le parc et l’hôtel fournit un guide qui t’amène plus loin dans le parc. Même si des rangers t’arrête, le guide va dire que t’es à leur hôtel. Mais, vu le risque et le prix, trop élevé pour des étudiants, nous avons visité Le musée culturel d’Igongo, une ville ne pas trop loin de Mbarara. Avec Jackson j’ai trouvé le compromis qu’un chauffeur d’Hospice viendra nous chercher avec une voiture d’Hospice et que je lui paierai le lendemain les frais de ce voyage. Que trois personnes du cinq, sont rentrés dans le musée. Moi je l’avais déjà vu plusieurs fois alors j’ai fait un petit tour avec les deux. Aussi j’ai profité d’acheter quelques cadeaux d’Ouganda pour mes petits-enfants.                           

Après une boisson fraîche, nous sommes montés jusqu’au monument sur la montagne en face. Depuis maintenant 5 ans je me demande qu’est-ce que c’est. Patrick, le chauffeur s’était informé et il y a une route pour y arriver. Le quatre-quatre n’arrivait même pas à monter, tellement c’était raide. Je lui ai dit que la dernière partie nous allons à pied et il fait demi-tour où il se trouve, car je n’ai pas envie de payer une voiture cassée. Sur le haut nous avions une vue imprenable sur la ville et sur des montagnes plus loin. Le monument est fait à l’honneur d’un ancien roi, qui, grâce à une éclipse, a récupéré des vaches volées pour Igongo et a sauvé le peuple de la famine. Retour à l’hôtel nous remercions Patrick pour la sortie et nous allons se reposer un peu avant le diner.

Lundi, c’est moi qui va à l’hôpital avec Diane et Senyo. Nous allons voir un nouveau patient, un homme de 34 ans avec Karposis Sarcoma. Une forme de cancer de la peau, liée avec VIH/AIDS. Il n’a dit à personne qu’il est séropositif. Sa maladie a commencé il y a 4 ans, avec une petite tache à un doigt de pied, qui chatouillée. Petit à petit ça se grandissait et environs 8 mois maintenant, que sa peau commençait à craquer. Son frère est avec lui. Sa femme est restée à la maison avec leurs deux enfants. De reste de sa famille l’a abandonné car ils pensaient que c’était la sorcellerie. Son pied n’était pas beau à voir et en plus il propagé une odeur infecte. J’avais exact la bonne place, le vent de la fenêtre poussait l’odeur cadavérique direct dans mes narines. Mais il sera très impoli pour partir maintenant. Senyo voudrait suivre ce patient, car c’était un nouveau patient qu’il avait bien besoin pour son rapport de stage. Diane et moi sont partie trouver une autre infirmière d’Hospice, qui se trouvait dans le service de la chirurgie. Youpie, l’air un peu plus frais. Un peu, car dans l’hôpital on trouve vraiment une odeur des maladies, l’urine, la sueur, les aliments et tout ce qu’on veut, sauf l’odeur des désinfectants comme en Europe. Dans le service, tous les lits sont occupés, il y a même des matelas parterre. Entre tous ça, il y avait beaucoup de personnes de la famille, qui apportaient à manger ou qui soignaient les patients. Aussi il y avait beaucoup de personnes devant les fenêtres, pour essayer d’entendre les diagnostiques des médecins, qui font leur tour dans la salle. Nous avons trouvé une dame de 58 ans avec un cancer d’œsophages. Elle était alimentée par une sonde directement dans l’estomac. Elle ne la voulait pas, elle voulait manger normalement et avoir du goût de la viande et des légumes et fruits. Mais a cause de son cancer elle ne pouvait plus avaler l’aliment et elle vomissait du liquide. Rien à faire, elle voulait qu’on enlève la sonde, elle voulait manger et boire normalement. L’infirmière conseillait la fille qu’elle donnait à manger à sa mère, elle allait vomir tout ce qu’elle prenait et aura vite compris qu’elle a vraiment besoin la sonde.                                                                                                                                                     

Nous retrouvons Senyo et il nous raconte qu’ils ont expliqué au frère comment nettoyer et soigner le pied de son frère avec la metrodinazol, sans avoir peur d’être contaminé. Le but maintenant est à se mettre en contact avec sa femme et enfants, pour qu’il les informe qu’il est séropositif et il a le SIDA, pour qu’elle et les enfants seront dépisté à leur tour. Plus tard, Hospice va contacter sa famille pour essayer de les réunir. Deux jours plus tard, Senyo retourne à l’hôpital pour revoir le patient. Le frère s’est très bien occupé du pied et il n’y a plus d’odeur. Ce monsieur va avoir plusieurs séances de chimio (1 par semaine pendant 3 mois et 1 fois par mois pendant les 3 mois suivants) pour pouvoir guérir complètement de ce Karposis Sarcoma. (Si l’hôpital a les traitements en stock, ou si le patient aura l’argent pour les payer) Le VIH/SIDA est une autre histoire. Nous espérons qu’il retrouve sa femme et ses enfants, mais aussi peut renouer les liens avec d’autres membres de sa famille. Le soir j’avais Yannick au téléphone et je lui racontais que je sentais l’odeur encore partout et que j’espérais qu’avec une bonne douche elles sauront disparues. Il m’a dit que, sans doute, les odeurs étaient s’installées entre mes oreilles.

Je vous avais déjà parlé de l'islamiste que j'avais rencontré sur les toilettes de Schiphol. Aussi à propos de l'ingénieur d'Afghanistan, qui a payé ma facture de notre déjeuner commun à Entebbe. Deux personnes très agréables. Maintenant, il semble presque que le démon joue avec, mais dans notre hôtel à Mbarara c'est le propriétaire. Une coque assez fière, qui m'offre de la bière. (Ce que j'ai partagé avec Diane) Il est plutôt collant et presque tous les soirs après le repas il arrive pour me dire bonjour. Il me demande toujours si je suis satisfait. Je lui demande presque tous les jours s'il y a l’Internet. Il dit que c'est un problème de fournisseur et promet par le biais de son Dieu que se sera réparé le lendemain. Le lendemain, je lui demande si son Dieu est déjà de retour de ses vacances. Il continue à rire quand je lui dis que je l’ai compris et qu'il est vraiment nécessaire qu'il paie son forfait d’internet. Puis il peut au moins garantir que, comme il le dit, Internet est présent dans son hôtel. Les étudiants rient avec moi, mais je n'aime pas vraiment son comportement. Même Yannick rit et me demande si je vais bientôt avoir un hôtel en Ouganda. Dans l'ensemble, je reste calme et j’ai décidé à rester amical jusqu'à la fin de notre séjour. Mais il est vraiment collant.

à bientôt pour plus, salut, Louise

Néerlandais.

De dagen rijgen zich aaneen en tussen het ochtendgebed en communicatie enerzijds, en de huis-en ziekenhuisbezoeken, de oncologiesche afdeling en consultaties bij Hospice, doen we als Charles (tan) on attend. (we wachten). Wetende dat wij franstalige studenten hebben, wat wil zeggen dat ze niet gewend zijn aan de « teabreak » zoals in de landen met een grote invloed van Engeland. Ze nemen hun ontbijt en evt. later een koffie, met een droog biscuitje, maar dat is alles. Hier wordt hen van alles toegestopt, de chapaties (kleine, nogal dikke pannekoeken), brood, eieren, koekjes en bananen. We zagen wel dat het personeel van MHM er niets van snapte dat we niet alles op aten wat ons werd gepresenteerd. Volgens Jackson was het voorzien in het budget en was het Kampala die hen de opdracht had gegeven.                                                                                                                                 

Vandaag gaven we aan dat we klaar waren om te vertrekken, maar het équipe nam al hun tijd voor de theepauze. Het is waar, voor sommigen is het hun eerste maaltijd van de dag. Dit alles is een enorm tijdsverlies. Daar Martha en Jackson (de managers) er beiden niet waren, profiteerden ze misschien wel wat van de situatie, maar toch, als je zie hoeveel mensen al van ‘s-morgens vroeg op hun beurt zitten te wachten ?                                                                                                                      

Uiteindelijk vertrekken we rond 11 uur. Wachten vanaf 8 uur ‘s-morgens is niet de meest leuke optie als je iets wilt leren. We vinden de tijd lang, maar oké, we zijn vertrokken. Gezien de lange wachttijden, informeer ik Jackson dat we maandag later zullen komen.

Zaterdag 19 mei gaan we de markt bezoeken. Daar ik nog steeds niet mijn moed verzameld heb om op een bodaboda plaats te nemen, gaan we lopen. Uit dank voor hun solidariteit, bied ik ze de taxi aan voor de terugweg, zodat we op tijd terug zijn in het hotel voor het middagmaal. Het was werkelijk een markt, waar je van alles kon vinden. Erg kleurrijk en van alle kanten werd er volop geschreeuwd om hun waren aan te prijzen. Ik wilde een foto maken van al die kleuren, maar een koopman ging hier niet mee akkoord. Dus heb ik hem laten zien dat ik de foto van de camera verwijder. Meteen werd ik uitgenodigd door een andere koopman, om een foto van zijn stand te maken. Weberé Sébo (dank u mijnheer).

Zondag zouden we naar een nationaal park, « Mburo Lake » kunnen gaan zonder entrée te betalen. Dit is een vorm van trafique tussen de lokale bevolking en enkele hotels van het park. Ze brengen je via een, niet officiële, ingang naar een hotel, welke voor jou een gids verzorgt. Mocht je door de rangers aangehouden worden zeggen ze dat je in hun hotel verblijft. Maar, gezien het risico en de te hoge transportkosten voor onze studenten zijn we naar Igongo, een kleine plaats niet ver van Mbarara, naar het historisch museum gegaan. Drie van onze groep zijn het museum in gegaan, twee studenten en ik zijn buiten gebleven. (ik had het al meerdere keren gezien) Met Jackson was ik overeengekomen dat de chauffeur van Hospice ons zou begeleiden met een auto van MHM. De volgende ochtend zou ik Jackson betalen voor de auto. Ik heb even geprofiteerd om enkele cadeautjes voor de kleinkinderen te kopen.                                                                                                            

Na een drankje zijn we naar een berg tegenover het park, gegaan, daar ik me al 5 jaar afvroeg wat dat monument was op de top. Patrick, onze chauffeur, had nagevraagd en ja hoor, er was een weg naar boven. De foorwheeldrive kon het niet trekken, dus zijn we de laatste meters gaan lopen. Ik vertelde Patrick dat ik wilde dat hij de auto keerde, op de plek waar hij was, daar ik geen zin had om de kosten van een kapotte auto te betalen. Boven gekomen hadden we een prachtig uitzicht over Igongo en op de bergen verderop. Het monument was ter ere van een koning, welke de gestolen koeien terugbracht, op het moment van een eclips, om de bevolking te redden van de hongersnood. Teruggekomen in het hotel, bedanken we Patrick voor het uitstapje en rusten we even uit voordat we (wéér) aan tafel gaan.

Maandag ga ik naar het hospitaal met Diane en Senyo. We gaan een nieuwe patiënt opzoeken, een man van 34 jaar met Karposis Sarcoma. Een vorm van kanker van de huid, welke samengaat met HIV/AIDS. Hij had aan niemand verteld dat hij HIV positief was. Zijn ziekte is ongeveer 4 jaar geleden begonnen met een klein wondje aan zijn teen, welke nogal jeukte. Beetje bij beetje breidde dat zich uit en ongeveer 8 maanden geleden begon zijn huid te schilferen en scheuren. Enkel zijn broer was bij hem in het ziekenhuis. Zijn vrouw was thuisgebleven met de twee kinderen. De rest van zijn familie had hem verlaten, daar zij dachten dat hij behekst was. Zijn voet was niet mooi om te zien en verspreidde een verschrikkelijke geur als van een kadaver. Ik had de « beste » plaats, de wind vanuit het open raam vulde mijn neusvleugels direct met de verrotte lucht. Maar het zou erg onbeleefd zijn om zomaar weg te lopen. Senyo wilde graag deze patiënt opnemen in zijn stagerapport dus is met de verpleegkundige achtergebleven, terwijl Diane en ik op een gepaste manier konden vertrekken om de andere Hospiceverpleegkundige op te zoeken op de afdeling chirurgie. Gelukkig, een beetje frisse lucht. Ik zeg duidelijk : » een beetje », daar we hier allerlei luchtjes vinden als ziekte, urine, zweet, voeding en alles wat je je kunt bedenken, behalve die van ontsmettingsmiddelen zoals in Europa. In de afdeling chirurgie zijn alle bedden bezet en vinden we zelfs patiënten op een matras op de grond. Hiertussen krioelt het van de familie, welke eten brengen, de patiënt verzorgen en kwebbelen. Daarnaast een aantal mensen, welke zich verdringen voor de ramen om maar enigszins iets op te kunnen vangen van de doktersvisite. We vinden een dame, welke slokdarmkanker heeft en via een maagsonde voorzien wordt van voeding. Ze vindt dit maar niets en wil dat de sonde eruitgehaald wordt. Eten en drinken gaat via je mond en dan proef je tenminste iets. Ze wil vlees, groentes en fruit proeven. Die slang is maar niets en ze is hier niet vanaf te brengen, hoe goed de Hospice verpleegster haar ook probeert duidelijk te maken dat dat niet mogelijk is. De dame geeft zelf aan dat ze niet kan slikken, dat iets van vocht wel door haar slokdarm gaat, maar dat ze daarna braakt. Uiteindelijk raadt de verpleegster de dochter aan om haar moeder gewoon wat eten te geven en dan zal ze proefondervindelijk wel constateren dat dat niet werkt en dat ze wel degelijk haar sonde nodig heeft om te leven.   

We vinden Senyo terug, welke met de Hospice verpleegster, aan de broer uitgelegd hebben hoe hij de voet van zijn broer kan schoonmaken en verzorgen met metrodinazol, zonder zelf besmet te raken. Het doel is nu om kontakt met de vrouw en kinderen te leggen, zodat de man hen kan informeren over zijn HIV en Aids. Hierna zullen ze aangeraden worden om zich te laten testen. Daarna zal ook geprobeerd worden om de rest van de familie weer bij elkaar te brengen Deze man kan genezen van de Karposis Sarcoma, (Aids is een ander verhaal) maar zal meerdere chemokuren dienen te ondergaan. (1x per week gedurende 3 maanden en daarna 1 x per maand, gedurende 3 maanden) Het is nu de vraag of het hospitaal deze medicijnen op voorraad heeft, en zoniet, of de man voldoende geld heeft om ze te kunnen kopen. Wij hopen in ieder geval dat hij zijn vrouw en kinderen terugvindt, en daarna de banden met de andere familieleden kan vernieuwen.  ‘s-Avond had ik Yannick aan de telefoon en vertelde hem dat ik de lucht nog steeds rook in mijn kleding. Ik hoopte dat, met een goede douche, deze odeuren verdwenen zouden zijn. Maar volgens hem zat de lucht vast ook wel tussen mijn oren.   

Senyo vindt zijn patient twee dagen later terug in het ziekenhuis. Zijn broer had de voet goed verzorgd en de stank was helemaal verdwenen.

Even iets luchtigers.                                                                                                                                               

Ik had jullie al verteld over de Islamist, welke ik tegengekomen was op het toilet op Schiphol. Ook over de ingenieur uit Afganistan, welke mijn rekening voor onze gezamelijke lunch in Entebbe betaalde. Beide erg aangename mensen. Nu lijkt het haast of de duvel ermee speelt, maar in ons hotel in Mbarara is het de eigenaar. Een trotse haan, welke me bier aanbiedt. (wat ik gezellig met Diane gedeeld heb) Hij is nogal klef en bijna iedere avond na de maaltijd komt hij even aan om me goedendag te zeggen. Telkens vraagt hij me of ik tevreden ben. Ik vraag hem bijna iedere dag of er Internet is. Hij zegt dat het een probleem is van de provider en belooft bij zijn God, dat het de volgende dag gemaakt is. De volgende dag vraag ik hem of zijn God al terug is van vakantie. Zelfs dan blijft hij lachen als ik hem vertel dat ik hem doorheb en het toch echt nodig is dat hij zijn internet-forfait betaalt. Dan kan hij tenminste waarmaken dat, zoals hij aangeeft, internet in zijn hotel aanwezig is. De studenten lachen met me mee, maar echt prettig vind ik zijn hanegedrag niet. Zelfs Yannick kan erom lachen en vraagt of ik binnenkort een hotel in Oeganda bezit. Al met al houd ik me maar gedeisd en blijf ik maar vriendelijk tegen hem tot het einde van ons verblijf. Maar klef is het wel. 

Tot gauw voor meer, groetjes, Loes